Uziomy – elementy zabezpieczające instalację elektryczną i odgromową

Bezpieczny dom to taki, w którym we właściwy sposób wykonano uziemienie instalacji elektrycznej i zamontowano instalację odgromową. W obu przypadkach znaczenie ma zarówno sposób łączenia poszczególnych elementów instalacji, jak i rozmieszczenia metalowych elementów w gruncie. Uziomy, które odpowiadają za rozprowadzenie i rozproszenie energii pochodzącej z wyładowań atmosferycznych w gruncie, muszą być umieszczone na odpowiedniej głębokości, w odpowiednim zagęszczeniu i właściwej odległości od ścian budynku.

Uziomy fundamentowe

W przypadku budynków jednorodzinnych starszego typu nierzadko zapominano o wykonaniu uziomu fundamentowego. Tymczasem wykonanie uziomu na etapie budowy domu jest rozwiązaniem najprostszym, najtańszym i najtrwalszym. Uziomy układane są w wykopach przygotowanych pod zalanie fundamentów, co sprawia, że nie ma konieczności prowadzenia dodatkowych prac ziemnych. Ale co w sytuacji, gdy jednak zapomnieliśmy o ułożeniu metalowych elementów w gruncie, a budynek już stoi? Czy wówczas należy zrezygnować z wykonania uziemienia? Absolutnie nie!

Jaką funkcję pełnią uziomy?

Uziomy wokół budynku są koniecznością, gdyż odprowadzają do gruntu niebezpieczne napięcie, jakie może pojawiać się na metalowej obudowie urządzeń elektrycznych (lodówka, pralka, zmywarka itd.). Poza tym uziomy chronią przed wybuchem pożaru w sytuacji, gdy dojdzie do uszkodzenia instalacji elektrycznej, np. w wyniku uderzenia pioruna. Uziomy chronią zatem dom i znajdujące się w nim sprzęty elektroniczne, ale ich rolą nie jest jedynie ochrona dóbr materialnych, a przede wszystkim ludzi, którzy znajdują się w budynku. Dlatego też w sytuacji, gdy zapomnieliśmy o wykonaniu uziomu fundamentowego, nie powinniśmy rezygnować z uziemienia, a wykorzystać do tego celu uziomy szpilkowe.

Uziomy pionowe – brak dużej ingerencji w otoczenie domu

Opcją pośrednią pomiędzy uziomem fundamentowym a pionowym jest uziom otokowy, który jednak wymaga sporych nakładów pracy. Konieczne jest wykonanie dodatkowego wykopu wokół domu, co w sytuacji, gdy teren został utwardzony i wykonano nasadzenia roślin, nie będzie najlepszym rozwiązaniem. Natomiast uziomy pionowe nie wymagają dużej ingerencji w otoczenie domu – konieczne jest jedynie wbicie w grunt metalowych prętów o odpowiedniej długości. Pręty przygotowane są w taki sposób, by wbijanie w grunt odbywało się możliwie najprościej. To samo dotyczy łączenia uziomów z przewodami odprowadzającymi. Mimo że górna część prętów znajduje się pod ziemią, to połączenie ich z pozostałymi elementami instalacji nie jest w żaden sposób kłopotliwe.

Wbijanie uziomów szpilkowych w ziemię

Rozstaw i długość uziomów szpilkowych uzależnione są przede wszystkim od rodzaju gruntu. Przyjmuje się, że rozstaw nie powinien być mniejszy niż długość prętów (zazwyczaj 2-7 m), ale wiele zależy od tego, czy uziomy wbijane są w glebę piaszczystą, grunt kamienisty czy glebę gliniastą. Znaczenie może mieć również poziom wód gruntowych.